ZEHİRLİ BALIKLAR
Balık suda yaşayan, solunum yapan, kalbi bir kulakçıktan ve karıncıktan oluşan omurgalı bir hayvandır. Sıcaklık derecesi bulundukları suyun ısısına göre hemen hemen eşittir. Türlerine göre üç - dört ya da 100 seneyi aşan bir ömre sahiptirler. Vücut yapıları, ilgili oldukları familya ve yaşadıkları bölgeye göre değişiklik gösterir. Peki denizden ya da tatlı sudan çıkan her balık yenir mi? “Denizden babam çıksa yerim” sözü biraz abartılı ve şehir efsanesi değil mi? HER BALIĞIN ETİ YENMEZ
Ülkemiz denizleri, Süveyş Kanalı yoluyla gelip çoğalan balon balığıyla geçmişte tanıştı. Neyse ki ölümcül olaylara rastlanmadı. Japonya’da bile şehirlerde balon balığı (fugu) yiyenlerde ölüm olayı neredeyse sıfıra indi. Ama sahilde yaşayan balıkçılarda kontrolsüz temizleme, pişirme ve tüketim yüzünden hâlâ vakalar devam ediyor.
Demirlerde yetişen midyeler, bozulmuş kabuklular, vatozların kuyruk dikeni, trakonyaların üst yüzgecindeki siyah dikenler dışında bizleri tehdit eden tehlikeler yok.
Pasifik’te risk çok
1. İğneli(Kuyruklu) Vatoz
İğneli(Kuyruklu) Vatoz
Genelde kumlu ve sığ sularda bulunurlar. Balıkçı ağlarına sık sık takıldıkları gibi plajlarda üzerilerine basıp da yaralananlar da bulunmaktadır. Genelde şiddetli bir sancıya neden olurlar. Ancak bazı komplikasyonlar sonucu(iğnenin damara batması gibi) ölüme yol açabilir.
Eğer yara derin değilse ve kanama yoksa yaralı bölge sıcak suya batırılmalıdır. İğnesi genelde kırılıp içeride kaldığından iğne mümkünse çıkarılmalı, çıkarılamıyorsa veya kanama varsa en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
2. Trakonya Balığı
Denizlerimizdeki en sık görülen zehirli balıktır. Zehri de diğerlerine göre oldukça kuvvetlidir. Zehirleri sinire etki ettiğinden sakat bırakabilir. Bu nedenle dikkat edilmelidir. Denizden çıktıktan, hatta öldükten sonra dahi zehirliliği devam eder.
Kumlu ve çamurlu alanlarda kendilerini zemine gömerek yaşarlar. Boyları genelde 16-18 cm olmakla birlikte Dünya'da yakalanan en büyük Trakonya balığı 53 cm ile Türkiye'dedir.
Yaralı bölgeye ilk müdahale varsa amonyak ile yapılmalıdır ve muhakkak en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
3. Folya Balığı
Folya Balığı
Yaşam şekli ve zehri İğneli Vatoz balığıyla aynıdır.
Denizlerimizde nadiren görülür.
4. İskorpit
İskorpit
Yine sık görülen zehirli bir balık, İskorpit.
Yaralanma sonucu müdahale amonyak ile yapılmalıdır. Balığın dikenlerinin temas ettiği bölge duruma göre değişmekle birlikte bir kaç gün ağrımaya, sızlamaya devam edecektir.
5. Çuçuna Balığı
Çuçuna Balığı
Kıkırdaklı zehirli balık cinslerinden biridir.
Denizlerimizde nadiren görülür.
6. Balon Balığı
Balon Balığı
Denizdeyken bir zararı yoktur ancak yanlış tüketildiğinden siyanürden 50 kat daha etkili zehriyle kesin ölüme yol açar. Tehlike anında balon gibi şişmesiyle bilinen balık, iyi temizlenmeyerek tüketildiğinde tehlike arz eder.
7. Rina Balığı
Rina Balığı
Köpekbalığı ailesinden olup, şeklen vatoza benzer. Sahillerin 60 metreden 200 metreye varan derinlerin kumlu, çamurlu diplerinde hareketsiz yatarak avlanır. Boyları 150 santimetreye ulaşabilir. Çeşitli balıklar ve omurgasızlar başlıca gıdasıdır. Kışları derinlerde geçirip yaz aylarında kıyılara, tatlı sulara ve lagünlere yaklaşır.
Kamçı benzeri kuyruğu yaralayıcı, dikenleri tehlikeli şekilde zehirlidir.
8. Varsam Balığı
Trakonya ile aynı familyadandır. Daha nadir olarak görülse de tıpkı trakonya kadar zehirlidir.
Turistik amaçlı yapılan seyahatlerde günübirlik dalma ve balık avlama gibi organizasyonlarda mutlaka yerli halka danışarak balık yiyin. Envantere geçmemiş, kafası gözü, kuyruğu ne tarafta belli olmayan rengarenk balıklarla karşılaşma, onları yakalayıp kendi tuttuğunu yeme hevesinden zehirlenme tehlikesi yaşayabilirsiniz.
Mercan ile beslenen balıklar zehirli olur. Tedbir alınmazsa da insanı hemen öldürebilir. Balığın yediği gıda çok önemli, özellikle Pasifik’te herkesin görme heyecanıyla gittiği akvaryum gibi atollerde balıklar çok cezbedici oluyor.HER BALIĞIN ETİ YENMEZ
Denizin üzerine Hindistan cevizi ağaçlarının yapraklarının uzandığı birbirinden güzel koylarda her cinsten zehirli balıklarla karşılaşma riskiniz var. Hatta iki ayrı koyda aynı tür balıktan birisi beslenme tarzı yüzünden, özellikle de ölü mercan yediğinden zehirli olabiliyor.
Kıyıdan uzak avlanın
Olta ile sahillerden uzaklarda yakaladığınız serin su balıklarında zehirlenme riski çok azdır. Emin olarak tüketebilirsiniz.
Zıpkın balıkçılığında ise ihtiyacınız kadarıyla yetinin. Her ne kadar spor gibi gözükse de pek çok canlıyı öldürmek ihtiyaç dışında hoş değil. Zaten zıpkınla avlanan balıkların satışı ve sergilenmesi de yasak. Zıpkının girdiği yerden balık mikrop alabilir ve bir süre sonra tadı bozulur. Fazla balık vurup denizde kalış süreniz artarsa kan kokusuna gelen köpek balıkları üşüşüverir yanınızda. Aman dikkat siz av olmayın onlara!
